به گزارش خبرنگار پایگاه خبری طنین البرز، حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران امروز در رویداد جام رسانه امید که در تهران در حال برگزاری است، گفت: صنعت فضایی محصول دوران جنگ سرد و آغاز رقابت‌های فضایی در دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی و قرن بیستم است؛ زمانی که رقابت‌های بلوک شرق و غرب شکل گرفت و روس‌ها، یعنی شوروی سابق، اولین ماهواره مصنوعی خود را در مدار قرار دادند و از همان‌جا رقابت‌های فضایی آغاز شد.
وی مطرح کرد: در ابتدا نگاه کشورها به این حوزه عمدتاً یک نگاه اقتدارآفرین و مبتنی بر رقابت‌های نظامی بین بلوک شرق و غرب بود و پرتاب‌های مختلف مداری، پروژه آپولو ۱۱، پرتاب اولین انسان به فضا توسط شوروی و … در همین چارچوب انجام شد اما به تدریج که حوزه فضایی در دنیا پیشرفت کرد، نگاه به صنعت فضایی از یک نگاه صرفاً اقتداری به یک نگاه اقتصادی – سیاسی – اقتداری تغییر یافت.
رئیس سازمان فضایی ایران افزود: پس از فروپاشی شوروی و به‌ویژه با ظهور قدرت فضایی چین و همه‌گیر شدن صنعت فضایی بین کشورهای صنعتی، روزبه‌روز تعداد ماهواره‌ها در مدار افزایش یافت و ایستگاه‌های فضایی مهمی ساخته شد. پس از ایستگاه فضایی میر، ماهواره‌های مخابراتی فراوانی ایجاد شد که خدمات مخابراتی ارائه می‌کنند. ماهواره‌های ناوبری خدمات موقعیت‌یابی را توسعه دادند و ماهواره‌های سنجشی خدمات تصویربرداری را فراهم کردند.
سالاریه با بیان اینکه با این تغییر نگاه که فضا محملی برای توسعه اقتصادی کشورهاست، صنعت فضایی در دنیا رشد کرد و به یک صنعت راهبردی در بخش‌های مختلف اقتصادی، امنیتی و سیاسی تبدیل شد، در خصوص روند آغاز صنعت فضایی ایران گفت: در کشور ما، صنعت فضایی پس از جنگ تحمیلی و با رشد صنعت موشکی و توسعه‌ای که در صنعت قطعات الکترونیک رخ داد، آغاز شد و شروع صنعت فضایی ایران با رشد صنعت پرتابگرها صورت گرفت.
وی اضافه کرد: اما در نیمه دهه ۸۰، سازمان فضایی ایران با این نگاه تأسیس شد که مدیریت کلان بخش فضایی و سیاستگذاری بین بازیگران این صنعت را بر عهده بگیرد. پروژه‌های مختلفی در سال‌های ابتدایی تشکیل سازمان تعریف شد تا اینکه نقطه عطف پیشرفت فضایی ما در سال ۸۷ رخ داد؛ پرتاب ماهواره امید توسط پرتابگر سفیر وزارت دفاع. در همان ایام، پروژه‌های مختلفی در دانشگاه‌های شریف، علم و صنعت، امیرکبیر و مالک‌اشتر و … تعریف شد.
شتاب‌گیری حضور بخش خصوصی در صنعت فضایی ایران
سالاریه با اشاره به اینکه محصول آن‌ها پروژه‌ها و ماهواره‌های متعددی مانند شریف، پیام، نوید، ظفر، رصد و … بود، اذعان کرد: به‌تدریج ماهواره‌هایی با دقت‌ها و کیفیت‌های بهتر ساخته شدند؛ ماهواره‌های اولیه رزولوشن و دقت تصویربرداری پایین‌تری داشتند، اما امروز ماهواره‌هایی با دقت بسیار بالاتر در حال طراحی و ساخت داریم. به به‌زودی پرتابی سه‌گانه خواهیم داشت و سه ماهواره ظفر ۲، پایا و نمونه دوم ماهواره کوثر همزمان پرتاب خواهند شد.
رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به اینکه هر سه ماهواره سنجشی هستند، این امر را نشان‌دهنده رشد سریع صنعت فضایی طی سال‌های گذشته دانست و بیان کرد: زیرساخت‌های فضایی کشور بسیار قدرتمند و ظرفیت نیروی انسانی ما بالا بوده و پیشرفت صنعت فضایی در چند محور رخ داده است؛ توسعه زیرساخت‌ها و حوزه پایگاه‌های پرتاب و توسعه پرتابگرهای ایرانی.
وی با بیان اینکه ورود بخش خصوصی به صنعت فضایی به‌منزله افزایش رقابت، سرعت ساخت ماهواره و اقتصادی شدن حوزه فضایی در ایران است، اضافه کرد: ماهواره کوثر اولین ماهواره بود و پس از آن پروژه بسیار مهم و راهبردی منظومه شهید سلیمانی آغاز شد؛ اولین منظومه باریک‌باند ایرانی با هدف ارائه خدمات اینترنت اشیا و انتقال داده در شرایط بحران و انتقال داده از تمام نقاط مهم کشور به‌صورت پراکنده به یک ایستگاه از بستر فضا.
سالاریه با اشاره به انجام این پروژه به همت مجموعه‌ای از شرکت‌های خصوصی و دولتی عنوان کرد: طی سال‌های اخیر تثبیت پرتابگرها را داشتیم. پرتاب ماهواره نور ۳ با دقت تصویربرداری بهتر از ۱۰ متر توسط پرتابگر قاصد در سال ۱۴۰۲ رخ داد و یک موفقیت عظیم برای کشور بود. پایگاه فضایی چابهار از مهم‌ترین مراکز پرتاب ماهواره در غرب آسیاست که احداث آن از سال ۱۴۰۲ آغاز شده و امسال اولین پرتاب آزمایشی از آن انجام می شود.
رئیس سازمان فضایی ایران خاطرنشان کرد: توسعه اکتشافات فضایی در حوزه زیست‌فضا نیز انجام شده که از موضوعات کلیدی در دنیاست، با توجه به نگاهی که برای رشد اقتصاد فضا و استفاده از منابع ارزشمند ماورای جو و سایر کُرات وجود دارد. در این حوزه هم پیشرفت‌های خوبی داشتیم. پرتاب ماهواره ثریا در دی ماه ۱۴۰۲ آغاز تثبیت فرآیند پرتابگرهای سوخت جامد ایرانی بود. اولین کلاس این ماهواره‌بر، ماهواره‌بر قائم ۱۰۰ است.
گام بلند ایران به سوی مدارهای ارتفاع بالا
وی اذعان کرد: این ماهواره بر ظرفیت پرتابگرهای سوخت جامد را در کنار سوخت مایع به ما اضافه کرد. در همان سال تثبیت عملکرد ماهواره‌بر سیمرغ نیز انجام شد و سه ماهواره در مدار قرار گرفت. در بهمن ماه ۱۴۰۲ از ماهواره ظفر ۲ رونمایی شد که امسال به‌زودی پرتاب می‌شود. ماهواره ناهید ۲ نیز مردادماه امسال در مدار قرار گرفت که نخستین ماهواره مخابراتی ایرانی بود. رونمایی از بلوک انتقال مداری سامان ۱ نیز صورت گرفت.
سالاریه با اشاره به اینکه این بلوک انتقال مداری امکان رسیدن به مدارهای ارتفاع بالا را برای کشور فراهم می‌کند، عنوان کرد: در شهریورماه ۱۴۰۳ دومین پرتاب متوالی موفق قائم ۱۰۰ انجام شد و ماهواره چمران ۱ که یک ماهواره تحقیقاتی برای تست عملکرد تراسترهای گاز سرد و کنترل و اصلاح مداری است، در مدار قرار گرفت. در آبان ۱۴۰۳ نیز اولین پرتاب ماهواره کاملاً ساخته‌شده توسط بخش خصوصی از پایگاه سوریه صورت گرفت.
رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به پرتاب دو ماهواره کوثر و هدهد، توسط پرتابگر خارجی، مطرح کرد: این به‌معنای تثبیت حضور بخش خصوصی در صنعت فضایی ایران، افزایش سرعت و رقابت و نشان‌دهنده توانمندی عظیم متخصصان ایرانی است که توانسته‌اند به‌صورت خصوصی بدون نیاز به زیرساخت‌های دولتی در صنعت فضایی ورود کنند. برای اولین بار ۳۰۰ کیلوگرم بار با موفقیت در مدار لئو تزریق شد که دومین پرتاب موفق سیمرغ محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه در بهمن ماه ۱۴۰۳ از ماهواره ناوک که یک ماهواره مخابراتی برای ارتفاع بالاست و نیز ماهواره‌های پارس ۱ و ۲ رونمایی شد، اذعان کرد: در مرداد امسال پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره امیر، ناهید ۲ و استقرار نخستین ماهواره مخابراتی در مدار انجام شد. این ماهواره در ارتفاع پایین نخستین تست‌های یک ماهواره کاملاً ایرانی در حوزه مخابرات را انجام داد و بیشتر زیرسیستم‌ها عملکرد موفق داشتند.
سالاریه با بیان اینکه نمونه دوم این ماهواره در حال ساخت است و در برنامه پرتاب قرار دارد، اظهار کرد: زیرساخت توسعه سامانه رصد اپتیک اجرام فضایی افتتاح و در شهریور امسال نمونه دوم ماهواره کوثر توسط بخش خصوصی رونمایی شد و در برنامه پرتاب قرار دارد. فاز اول پایگاه چابهار در شهریور ۹۳ درصد پیشرفت داشت و امسال اولین پرتاب انجام می شود. پایگاه‌های کنترل ماهواره در سلماس و چناران دو مرکز راهبردی ماهواره‌ای کشور هستند.
رئیس سازمان فضایی ایران بیان کرد: در سال جاری ایران در جمع کشورهایی قرار گرفته که با برنامه فضایی چین به ماه می‌روند و محموله تحقیقاتی ایران برای نخستین بار در ماه مستقر خواهد شد. این همکاری بین‌المللی زمینه استفاده از منابع ارزشمند ما را در ماورای جو شکل می‌دهد. کپسول‌های پیشرفته‌تری در حوزه زیست‌فضا شامل کپسول‌های کنترل‌پذیر در حال طراحی و ساخت هستند و برنامه‌های متعدد صنعت فضایی در حال اجراست.
وی با بیان اینکه سه ماهواره بومی سنجشی نیز به‌زودی در مدار قرار می‌گیرند که می‌توانند خدمات تصویربرداری را در عرصه‌های مختلف مدیریتی فراهم کنند، گفت: پیشرفت صنعت فضایی با پیشرفت متخصصان ایرانی با قدرت در حال انجام است و امیدواریم جزو کشورهای تراز اول دنیا در این زمینه باشیم. ۱۰ تا ۱۱ کشور در دنیا این پتانسیل ما را دارند اما به جایگاه فعلی خود اکتفا نمی‌کنیم و باید رشد بیشتری داشته باشیم تا به جایگاه‌های برتر برسیم.
انتهای پیام/
