به گزارش خبرنگار پایگاه خبری طنین البرز، اصغر بیات، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز امروز در نشست خبری با اصحاب رسانه که به مناسبت هفته منابع طبیعی و روز درختکاری در سالن جلسات این اداره کل برگزار شد، گفت: زندگی بدون توجه به منابع طبیعی امکان پذیر نیست و ادامه حیات زمانی ممکن است که به منابع طبیعی توجه داشته باشیم و نهایت تلاش خود را در حفاظت و حراست از آن بکار گیریم.
وی با بیان اینکه البرز مساحت پایینی دارد اما جمعیت بسیار زیادی را در خود جای داده است که به لحاظ تراکم جمعیتی حدود سه درصد جمعیت کشور را شامل می شود، به رشد جمعیت استان به میزان سالانه حدود ۱۵۰ هزار نفر اشاره و مطرح کرد: این امر همچنان رو به افزایش است و عمدتا به مهاجرت ها برمی گردد. حفاظت و حراست از عرصه های منابع طبیعی و ملی از جمله اولویت های ما به شمار می رود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز اذعان کرد: یکی از اقدامات خوبی که طی دو سه سال گذشته انجام شده و جزو اولویت های منابع طبیعی است، تثبیت مالکیت اراضی است که در استان البرز سند بیش از ۹۸ درصد از اراضی ملی اخذ شده و پیگیری امور مابقی اراضی هم که بنا به دلایلی از جمله وجود بعضی از مشکلات و تداخل ها، اخذ سند آن ها صورت نگرفته در حال انجام است.
انجام اقدامات آبخیزداری در حدود ۱۵۰ هزار هکتار
بیات ضمن ابراز امیدواری از اینکه بتوانیم در سال ۱۴۰۴ برای صددرصد اراضی ملی در استان البرز سند اخذ کنیم، عنوان کرد: یکی از موضوعات قابل توجه در البرز با توجه به پراکندگی جمعیت آن، موضوع سیلاب است. بر اساس مطالعات صورت گرفته با هوش مصنوعی در حوزه آبخیزداری، بیش از ۷۵ درصد البرز که عمدتا مناطق مسکونی شهری و روستایی، تاسیسات و مراکز صنعتی هستند، در معرض سیلاب قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه این موضوع می طلبد که گام های خوبی در حوزه آبخیزداری برداشته شود، اظهار کرد: در سنوات گذشته به ویژه دهه ای که استان البرز تشکیل شده، حدود ۱۵۰ هزار هکتار از عرصه های منابع طبیعی با اولویت سیلاب مورد اقدامات آبخیزداری قرار گرفته اند و اثربخشی آن ها در سیلاب هایی که در سطح استان به وقوع پیوسته قابل مشاهده بود و این امر از وقوع بسیاری از مخاطرات سیلاب جلوگیری کرد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با بیان اینکه همین اقدامات موجب شد که هنگام وقوع سیلاب در این استان وارد مرحله بحران نشویم، خاطرنشان کرد: تقریبا ۲۵۰ هکتار از عرصه های البرز برای انجام اقدامات آبخیزداری آماده هستند و این موضوع مساعدت سایر مجموعه های مربوطه و نیز تخصیص اعتبارات مناسب را می طلبد. در سنوات گذشته اعتبارات استانی آبخیزداری بسیار پایین بودد.
رشد ۳۰۰ درصدی اعتبارات منابع طبیعی و آبخیزداری
بیات افزود: این اعتبارات به حدی پایین بود که ما رغبتی به عقد قرارداد نداشتیم اما امسال اعتبارات استانی ما با حدود ۳۰۰ درصد رشد به بیش از ۶۰ میلیارد تومان رسید. فکر می کنم اگر در حوزه آبخیزداری اقدامات خوب و جامعی را انجام دهیم، البرز وارد بحران نمی شود که مجبور شویم هزینه هایی را صرف کنیم. وقوع سیلاب در جاده چالوس در سال گذشته، موجب بروز مشکل در خروجی سد کرج شد.
وی با بیان اینکه این موضوع آب شرب تهران و کرج را دچار مشکل کرد و با تاکید بر ضرورت پیشگیری و سرمایه گذاری در بخش منابع طبیعی و آبخیزداری، خاطرنشان کرد: در طرح مردمی کاشت نهال که امسال دومین سال اجرای خود را سپری می کند، حدود ۱۶ میلیون و ۳۰۰ هزار اصله نهال تولید شده که تولید حدود ۱۰ و نیم میلیون اصله نهال توسط بخش خصوصی و مابقی توسط بخش خصوصی صورت گرفته است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با اشاره به توزیع حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار اصله نهال در این استان با مشارکت مردم و دستگاه های اجرایی مطرح کرد: با توجه به آمارها، حدود ۷۵ درصد از این میزان در توسعه فضای سبز استان موثر بوده و به لحاظ مساحتی حدود یک هزار و ۸۰۰ هکتار به سرانه فضای سبز البرز افزوده شده است.
توسعه فضای سبز حد و مرز سیاسی نمی شناسد
بیات اعلام کرد: طبق آمارها، در حوزه های شهری و مسکونی میانگین سرانه فضای سبز ۱۵ مترمربع به ازای هر نفر است که اگر میزان توسعه فضای سبز استان در سال گذشته را حدود یک هزار و ۸۰۰ هکتار در نظر بگیریم، حدود دو تا سه مترمربع به سرانه فضای سبز به ازای هر فرد افزوده می شود. اگر بتوانیم این امر را طی چهار سال ادامه دهیم، حدود ۱۰ تا ۱۲ مترمربع به سرانه فضای سبز هر فرد افزوده می شود.
وی با اشاره به انتقال حدود ۵۷۰ هزار نهال به خارج از البرز و عمدتا به استان تهران اذعان کرد: با رویکرد و هدف سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، موضوع توسعه فضای سبز حد و مرز سیاسی نمی شناسد و این امر به سلامت مردم کمک می کند. امسال هم حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار اصله نهال در نهالستان آماده توزیع هستند که امیدواریم بیش از پیش شاهد مشارکت و همراهی مردم در این زمینه باشیم.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز اظهار کرد: با توجه به تراکم جمعیت و آلودگی هوا، تنها موضوعی که می تواند به کاهش این مشکل کمک می کند، توسعه فضای سبز است که نقش بسیاری در سلامت جامعه دارد. بر اساس مطالعات، این اثربخشی به حدی زیاد است که چند برابر هزینه ای که باید صرف کنیم از هزینه ها و مشکلات درمانی جلوگیری می کند.
پیشنهاد اجرای طرح جنگلکاری مسیر ماهدشت به اشتهارد
بیات توضیح داد: یکی از طرح های پیشنهادی ما در البرز، توسعه فضای سبز در ارتفاعات شمالی شهر کرج و ساوجبلاغ تحت عنوان دامنه جنوبی استان است که این موضوع می طلبد همه دستگاه های اجرایی به ویژه شهرداری ها در کنار ما باشند تا بتوانیم توسعه چند هزار هکتاری را رقم بزنیم. این امر به جلوگیری از فرسایش خاک و توسعه فضای سبز و کاهش خطرات سیلاب کمک می کند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز اظهار کرد: یکی از طرح هایی که سال گذشته مطرح کردیم طرح جنگلکاری مسیر ماهدشت به اشتهارد بود که انتظار داریم سازمان برنامه و بودجه و شرکت شهرک های صنعتی در قالب مسئولیت های اجتماعی ما را در اجرای آن یاری کنند. در این طرح حدود ۴۰۰ هکتار جنگلکاری مدنظر است که به کاهش ریزگردها و توسعه فضای سبز کمک می کند.
وی با اشاره به اینکه در بحث تامین آب هم فکر نمی کنم مشکلی داشته باشیم و با بیان اینکه پساب جنوب استان می تواند بیش از این در توسعه فضای سبز موثر باشد، مطرح کرد: در دهه ۵۰ پایین کوه نور، آبرفتی وجود داشت و به اندازه بالا منطقه مسکونی نداشتیم، بنابراین سیلاب ها آن زمان پخش می شد و خسارتی به دنبال نداشت اما اکنون به مناطق مسکونی تبدیل شده اند.
کاهش ۷۵ درصدی فرسایش خاک و وقوع سیلاب
بیات افزود: هرچه در بالا بارش اتفاق می افتد، به خروجی کوه نور می خورد که این موضوع می طلبد اقدامات ویژه ای خارج از متوسطی که در بحث آبخیزداری داریم در حوزه شهری صورت گیرد. بر اساس مطالعات ارزیابی که در حوزه بالادست کرج انجام شد، با انجام اقدامات بیولوژیک حدود ۷۵ درصد کاهش فرسایش خاک و وقوع سیلاب را شاهد بودیم که این نشان می دهد اقدامات خوبی انجام شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز عنوان کرد: برای اولین بار اختصاص رقمی برای آبخیزداری بالادست توسط شهرداری در حال انجام است. مدیریت شهری قول داده که امسال حدود ۵۰ میلیارد تومان برای عملیات آبخیزداری کرج در نظر بگیرد که در صورت تحقق این امر، از ورود بسیاری از خسارات جلوگیری می شود. که امیدواریم با مشارکت شهرداری شاهد این اقدام و توسعه فضای سبز باشیم.
وی بیان کرد: مناطق بیابانی البرز در شهرستان های نظرآباد و اشتهارد واقع شده اند و این نواحی با تغییرات اقلیمی رو به افزایش هستند. قبلا مناطق بیابانی یک آورد آبی از حوزه های بالادست داشتند. به عنوان مثال، بر اساس مطالعات شرکت آب منطقه ای، تالاب صالحیه حدود ۴۸ هکتار مساحت دارد که حوزه بالادست آن حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار یعنی سه برابر مساحت کل استان البرز است.
کاشت نهال، راه مقابله با بیابان زایی
بیات ادامه داد: در سال های گذشته آب های ناشی از بارندگی های بالادست به این حوزه می رسید و همین موضوع موجب می شد اینجا حالت مرطوب را حذف کند و مشکل ریزگرد در این منطقه نداشته باشیم. بر اساس نیاز استان های بالادست مانند زنجان، همدان و قزوین، اقداماتی در خصوص احداث سد انجام شد و این یعنی آوردی که در سنوات گذشته داشتیم را در طول این چند سال نداریم.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با اشاره به اینکه این موضوع موجب بیابان زایی می شود که بحث کاهش بارندگی نیز به این اتفاق کمک کرده است، گفت: طی چند سال اخیر با خشکسالی مواجه هستیم که به بیابان زایی دامن می زند. این موضوع باید مدیریت و در این زمینه از تمامی ظرفیت ها و امکانات موجود استفاده شود. راهی که در این زمینه به ذهن ما رسیده کاشت نهال است.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته حدود ۷۰۰ هکتار و نیز یک بخش ۲۵۰ هکتاری نهالکاری شد، اذعان کرد: در سال گذشته ریزگرد مخصوصا در تالاب صالحیه به نسبت سال های قبل از آن نداشتیم که این موضوع به بحث اقلیم بر می گردد. سال گذشته بارندگی بهاری خوبی داشتیم که کمک بسیاری به توسعه پوشش گیاهی کرد و همین موضوع موجب شد در تابستان و پس از آن آنچنان فرسایشی نداشته باشیم.
همکاری آموزش و پرورش در آموزش امور منابع طبیعی
بیات با اشاره به اینکه پساب ماهدشت می تواند به عنوان یک عامل مهم در کاهش این موضوع و توسعه پوشش گیاهی نقش داشته باشد و بخش عمده ای از مشکلات در حوزه بیابان زایی را حل کند، خاطرنشان کرد: در این راستا تفاهم نامه ای با آموزش و پرورش منعقد شده و تاکنون نیز همکاری خوبی داشته و گاها از ما هم جلوتر بوده و در این زمینه پویش های متعددی نیز به مرحله اجرا درآمده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز ادامه داد: در سال گذشته در یک همایش بخشی مربوط به آموزش مربیان داشتیم که اکنون همان مربیان به عنوان مروجان منابع طبیعی در آموزش و پرورش مشغول فعالیت هستند. علاوه بر این باید نسبت به فرهنگ سازی در این حوزه نیز اقدام کنیم که بدین منظور پویش هایی در سطح مدارس اجرا و برخی مدارس نیز به عنوان نهالستان در نظر گرفته می شوند.
وی عنوان کرد: مسئولیت پیگیری حق آبه تالاب صالحیه به شرکت آب منطقه ای استان البرز محول شده اما چون فرااستانی است قطعا یکسری مسائل خارج از مدیریت استان البرز و در سطح ملی باید پیگیری شود. بخشی که به محیط زیست بر می گردد نیز در حال پیگیری است. یکی از موضوعات مطروحه در بحث تالاب صالحیه، احداث زهکش توسط سازمان جهاد کشاورزی قزوین است.
انجام اقدامات آبخیزداری در حدود ۱۵۰ هزار هکتار
بیات اضافه کرد: آن مطالعات قطعا برای احیای اراضی کشاورزی استان قزوین صورت گرفته و به نوبه خود در آن بخش بی شک درست بوده و سازمان جهاد کشاورزی این استان به هدف مدنظر خود در حوزه مربوطه دست یافتند اما این موضوع در حوزه استان البرز با تغییراتی که در تالاب ایجاد کرده اثربخش بوده که این موضوع نیز در دستورکار مطالعات محیط زیست قرار دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز اظهار کرد: باید منتظر خروجی این مطالعات باشیم که ببینیم برای هر یک از دستگاه های متولی چه مسئولیت هایی تعریف می شود و بر اساس آن ها اقدام کنیم و بتوانیم در احیای تالاب صالحیه و کاهش ریزگردها گام های مثبتی برداریم. یکی از این دستگاه ها و تنها دستگاهی که می تواند اقدامات اجرایی را انجام دهد، منابع طبیعی و آبخیزداری است.
وی از انجام حدود ۱۵۰ هزار هکتار اقدامات آبخیزداری در استان البرز خبر داد و تصریح کرد: همین موضوع به نفوذ آب در منابع آب های زیرزمینی به میزان حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعب کمک کرده که چیزی حدود نصف سد کرج است. تنها کاری که می تواند به آب های زیرزمینی کمک کند، اقدامات جامع در حوزه منابع طبیعی است که باید به آن توجه کنیم.
فرونشست زمین در البرز به بیش از ۳۰ سانتی متر هم می رسد
بیات توضیح داد: اگر متوسط بارش در استان البرز ۳۰۰ میلی متر باشد، در کنار آن حدود دو هزار میلی متر تبخیر و تعرق داریم. مصرف آب جنگلکاری ماهدشت به اشتهارد حدود ۴۵ هزار مترمکعب در سال است اما در صورت محاسبه آن، میزانی که در کاهش تبخیر و تعرق انجام می شود یعنی از دو هزار میلی متر کم می کند، بی شک چند برابر آن چیزی است که ما مصرف می کنیم.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با بیان اینکه آبخیزداری و منابع طبیعی و آبخوان داری می تواند به تغذیه آبخوان ها کمک کند، اظهار کرد: یکی از چالش هایی که در البرز مطرح می شود، فرونشست زمین در مناطق جنوبی استان یعنی ساوجبلاغ، نظرآباد و اشتهارد است که گاها به بیش از ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر هم می رسد. پساب جنوب استان حدود یک هزار و ۳۰۰ لیتر بر ثانیه است.
وی افزود: اگر این پساب مدیریت شود و در حداقل زمان به بهره برداری در استان برسد، چه در بخش کشاورزی و چه در بخش صنعت، می تواند به کاهش مصرف آب های زیرزمینی و نیز تغذیه اراضی کمک کند. حدود ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب از البرز به استان تهران منتقل می شود که اگر بتوانیم بخشی از آن را به عنوان پساب به استان البرز بازگردانیم، می تواند به این موضوع کمک کند.
خبرنگار: مینا صدیقیان
انتهای پیام/
